Powódź to przekroczenie stanu brzegowego wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych lub kanałach i zalanie doliny rzecznej bądź terenów depresyjnych, które powoduje zagrożenia ludzi albo mienia. Jest ona szczególnym rodzajem wezbrania wody – dotyczącym także morza.
Zakłady pracy zlokalizowane na terenach powodziowych zobligowane są do podejmowania działań, których celem jest ograniczanie ewentualnych skutków powodzi.
Do takich działań można zaliczyć:
- niepowodowanie uszkodzeń wałów przeciwpowodziowych i innych urządzeń hydrotechnicznych,
- ograniczenie rozbudowywania firmy na terenach narażonych na powódź,
- wykonanie ciężkiej ciągłej izolacji ścian fundamentowych oraz ścian i podłóg piwnic,
- nielokalizowanie i nieprzechowywanie cennych, ważnych urządzeń czy innych przedmiotów w piwnicach oraz przyziemiach lub bycie przygotowanym na konieczność przeniesienia ich w bezpieczne miejsca,
- ubezpieczenie mienia na wypadek powodzi,
- przygotowanie procedury (planu działania lub instrukcji) na ewentualność powodzi.
Każda powódź dotykająca zakładu pracy może nieść zagrożenia życia i zdrowia pracowników.
Mając to na uwadze, pracodawca, który ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w firmie, jest zobowiązany:
- chronić zdrowie oraz życie zatrudnionych przez zapewnienie im bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
- przygotować zakład pracy na ewentualność powodzi, podobnie jak na pożar lub inną katastrofę.
W razie możliwości wystąpienia zagrożeń zdrowia lub życia podczas powodzi pracodawca musi niezwłocznie:
- poinformować pracowników o tych zagrożeniach i podjąć działania w celu zapewnienia im odpowiedniej ochrony,
- dostarczyć zatrudnionym instrukcje umożliwiające w sytuacji bezpośredniego zagrożenia przerwanie pracy i oddalenie się w bezpieczne miejsce.
Już w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia pracowników pracodawca ma obowiązek:
- wstrzymać pracę i wydać polecenie oddalenia się w bezpieczne miejsce,
- do czasu usunięcia zagrożenia nie nakazywać wznowienia pracy.
Bezwzględnie należy stosować się do poleceń służb ratowniczych i porządkowych, zachować spokój oraz rozsądek, a także nie utrudniać akcji ratowniczej.
W celu spełnienia wszystkich obowiązków niezbędne jest opracowanie i wdrożenie w zakładzie pracy procedury (planu działania lub instrukcji) na ewentualność powodzi. Może być ona przygotowana na wzór planu ewakuacji w zagrożeniu pożarowym lub instrukcji bezpieczeństwa pożarowego.
Opracowując procedurę należy uwzględnić:
- fakty z przeszłości,
- doświadczenia innych zakładów pracy,
- zapisy planów działania centrów zarządzania kryzysowego (wojewódzkiego, powiatowego, gminnego),
- możliwość współpracy z sąsiednimi firmami.
Instrukcja przeciwpowodziowa przyda się również w tych firmach, które nie są zlokalizowane bezpośrednio na obszarach zalewowych, jednak ze względu na położenie lub specyfikę prowadzonej działalności (np. kopalnie surowców pospolitych) mogą być zagrożone zalaniem wodą.
Podstawa prawna: ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
Lesław Zieliński, były główny inżynier zarządzania bezpieczeństwem pracy, rejestrowany audytor pomocniczy SZBP wg ISRS
Zobacz także:
