Pracowników należy zachęcać do wyboru zachowań bardziej bezpiecznych

Kategoria: Szkolenie BHP
Autor: Anna Kucharska
Data: 10-04-2014 r.

W projektowaniu bezpiecznych miejsc pracy jest jeden element, jakiego do końca nie da się przewidzieć, a który przeżywa określone stany emocjonalne, poddaje się czynnościom nawykowym i podejmuje zróżnicowane zachowania – to człowiek. Badania wśród pracowników wskazują, że istnieje wiele wyznaczników, które wpływają na osąd, czy dane zachowanie jest ryzykowne czy nie.

Postrzeganie sytuacji w określony sposób zależy od doświadczeń na danym stanowisku pracy, a także nawyków, nastawień czy kultury organizacyjnej, jakie w toku tych doświadczeń zostały wytworzone u pracownika. Na tej podstawie można przypuszczać, że pracownicy starsi stażem sprawniej będą dostrzegać sytuacje niebezpieczne. Zależność ta nie jest jednak taka prosta. Wytworzenie się określonych przekonań wobec napotykanych sytuacji jest również uzależnione od jakości przeprowadzanych szkoleń zawodowych oraz tych dotyczących bhp na danym stanowisku pracy.

Obecnie szkolenia bhp traktowane są jak zło konieczne, a w rzeczywistości stanowią podstawę nauki o zagrożeniach i właściwym reagowaniu na nie. Na szkoleniach wytwarza się także poczucie kontroli nad ryzykiem wśród pracowników. Niezmiernie ważny jest sposób przeprowadzania tych szkoleń. Od tego właśnie zależy, na ile poważnie pracownicy potraktują zagrożenia, o których jest mowa.

Skutecznymi sposobami przekazywania informacji o niebezpieczeństwach wydają się:

  • praca na przykładach błędnego spostrzegania zagrożeń – co jest jego powodem i jakie są konsekwencje,
  • metoda behawioralna – ćwiczenie adekwatnych zachowań w sytuacjach zagrożenia, testowanie reakcji w sytuacjach zaskoczenia. Zgodnie z psychologiczną teorią decyzji są dwa podstawowe wymiary, które decydują o tym, czy człowiek oceni dane zdarzenie jako zagrażające, czy nie, czyli wielkość szkody i prawdopodobieństwo jej pojawienia się.

Natomiast badania wśród pracowników wskazują na inne, ich zdaniem ważniejsze wyznaczniki, które wpływają na osąd, czy dane zachowanie jest ryzykowne czy nie. Są to:

  1. Konsekwencje natychmiastowe bądź odroczone w czasie – odsunięcie prawdopodobieństwa pojawienia się negatywnych skutków zmniejsza ich negatywne znaczenie.
  2. Narażanie na ryzyko z własnej woli bądź z przymusu – dobrowolne poddanie się zachowaniom ryzykownym zmniejsza oceniany poziom ich niebezpieczeństwa w porównaniu do zachowań podejmowanych pod przymusem.
  3. Umiejętność wyobrażenia sobie przyczyn i konsekwencji ryzykownych zdarzeń – im bardziej barwne i obrazowe informacje na temat potencjalnych zachowań ryzykownych, tym większa ocena ryzyka danej sytuacji.
  4. Uprzednie doświadczenia z zagrożeniem – człowiek ma tendencje do spostrzegania zdarzeń i oceniania sytuacji potencjalnie ryzykownych na bazie swoich poprzednich doświadczeń. Życie pokazuje, że konsekwencje takiego postępowania są różnorakie, w niektórych przypadkach zaufanie swojemu doświadczeniu okazuje się słuszne, w innych natomiast – niewystarczające. Powyższa wiedza i ta świadomość u poszczególnych pracowników mogą sprawić, że będą oni bardziej uważni zarówno w sytuacjach sobie znanych, jak i zupełnie nowych, co może skutkować zachowaniem większego bezpieczeństwa.
  5. Stopień nowości sytuacji – sytuacje, narzędzia, zabezpieczenia nieznane pracownikowi są z zasady oceniane jako bardziej ryzykowne i mniej pewne niż te znane.
  6. Poziom lęku – im wyższy poziom lęku, tym wyższe spostrzegane ryzyko.
Anna Kucharska, psycholog

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Poznaj skuteczne sposoby zmniejszania ryzyka wypadków przy pracach na wysokości

pobierz

Odpowiedzialność za uchybienia w zakresie szkoleń bhp

pobierz

5 praktycznych przykładów omawiania bezpieczeństwa pożarowego w ramach szkoleń bhp ułatwi Ci przygotowanie szkolenia

pobierz

Ryzyko zawodowe a ergonomia stanowisk pracy

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 34631 )
Array ( [docId] => 34631 )