Bezpieczeństwo i higiena pracy w hipermarketach

Największe nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w placówkach handlowych dotyczą w szczególności:

• transportu i składowania,
• wentylacji, ogrzewania i oświetlenia,
• organizacji i wyposażenia pomieszczeń pracy.

Wydarzenia powodujące wypadki w placówkach handlowych to przede wszystkim:

• upadek, potknięcie, poślizgnięcie na płaszczyźnie,
• upadek z wysokości,
• uderzenie, przygniecenie przez spadające, wysypujące lub wylewające się towary i opakowania.

Czynności najczęściej wykonywane przez poszkodowanych pracowników handlu w chwili wypadku to:

• przenoszenie i podnoszenie towarów, opakowań,
• wnoszenie lub zdejmowanie towarów z wysokich regałów,
• otwieranie opakowań zbiorczych,
• przechodzenie po płaszczyznach poziomych,
• wchodzenie lub schodzenie z drabin, schodków przystawnych itp. urządzeń pomocniczych.

Przyczynami wypadków najczęściej są:

• złe organizacja i metody pracy,
• wadliwe urządzenie i utrzymanie stanowisk pracy oraz przejść,
• nieprawidłowe zachowania pracowników,
• zły stan techniczny narzędzi, maszyn, urządzeń i środków transportu.

Typowe schorzenia, powodowane często warunkami pracy w hipermarketach, dotykają w szczególności:

• sprzedawców,
• magazynierów,
• kasjerów.

Są to najczęściej choroby:

• stóp (płaskostopie),
• podudzi (żylaki),
• kręgosłupa (skrzywienia),
• układu nerwowego (psychonerwice).

Z wieloma negatywnymi skutkami zarówno dla pracownika, jak i firmy, w której jest on zatrudniony, związany jest stres. Niestety hipermarkety charakteryzują się niewątpliwie specyfiką środowiska pracy sprzyjającą generowaniu u pracowników właśnie stresu.

Nie ma szczegółowych przepisów regulujących wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy w hipermarketach. Należy więc posługiwać się przepisami bhp obowiązującymi powszechnie we wszystkich rodzajach działalności gospodarczej i Polskimi Normami.

Wymagania bhp, które powinny spełniać pomieszczenia pracy w hipermarketach, oprócz ogólnych zasad, muszą także uwzględniać między innymi:

• rodzaj wykonywanej pracy,
• czas przebywania pracowników.

Jeżeli jest w nich wykonywana praca stała, nie mogą być lokalizowane poniżej poziomu otaczającego terenu.

Dopuszcza się tu jednak wyjątki dotyczące pomieszczeń handlowych, usługowych i gastronomicznych w domach handlowych.

Warunkami są:

• zachowanie wymagań przepisów techniczno-budowlanych,
• uzyskanie zgody właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, wydanej w porozumieniu z właściwym okręgowym inspektorem pracy.

Po ich spełnieniu i zapewnieniu oświetlenia dziennego pomieszczenia takie mogą znajdować się również w suterenach lub piwnicach.

Podłogi w pomieszczeniach pracy i na drogach w hipermarketach powinny być:

• równe,
• nieśliskie,
• niepylące,
• odporne na ścieranie i nacisk,
• przystosowane do łatwego utrzymania w czystości.

Gdy podłoga dobrze przewodzi ciepło lub przy wykonywaniu pracy jest zamaczana, w przejściach i miejscach do stania oraz siedzenia powinny być środki izolujące od zimna lub wilgoci (np. podesty izolujące).

Muszą być one:

• stabilne,
• wytrzymałe,
• łatwe do utrzymania w czystości

Do pomieszczeń i stanowisk pracy położonych na różnych poziomach powinny prowadzić bezpieczne dojścia stałymi schodami lub pochylniami. Ich nawierzchnie nie mogą być śliskie, a w miejscach, w których mogą zalegać pyły, powinny być ażurowe.

Drogi komunikacyjne powinny mieć szerokość dostosowaną do poruszających się wózków transportowych i ruchu pieszego. Powinny być także odpowiednio oznakowane znakami drogowymi.

Natomiast drogi transportowe, nieprzeznaczone do równoczesnego poruszania się po nich ludzi, jednokierunkowe – powinny mieć szerokość co najmniej o 60 cm większą od szerokości naładowanego wózka, zaś dwukierunkowe – co najmniej o 90 cm większą niż podwójna szerokość załadowanego wózka (np. paletami o typowych wymiarach 80 × 120 cm).

Jeżeli po drogach transportowych poruszają się również pracownicy (klienci), ich szerokość powinna być odpowiednio większa, dostosowana do natężenia ruchu pieszego.