W Polsce żyje prawie 5,5 mln osób niepełnosprawnych. Budynki i pomieszczenia pracy, w których zatrudnieni są pracownicy niepełnosprawni, oraz ich otoczenie (np. piesze ciągi komunikacyjne, parkingi i miejsca postojowe) powinny spełniać określone warunki.
Z trzech podstawowych grup niepełnosprawności, czyli osób z dysfunkcją wzroku, słuchu czy ruchu, największe przystosowania typu budowlanego wymagane są dla osób z dysfunkcją ruchu.
Spełnienie ich potrzeb i odpowiednich wymagań zaspokoi w dużej mierze oczekiwania osób o innych rodzajach niepełnosprawności oraz wpłynie na podwyższenie standardu pracy także ludzi zdrowych. Dotyczy to głównie zakładów pracy chronionej, ale nie tylko.
Nawierzchnia dojść do budynków, schodów i pochylni zewnętrznych oraz wewnętrznych, ciągów komunikacyjnych w budynku, a także podłóg powinna być wykonana z materiałów niepowodujących niebezpiecznego poślizgu (np. terakoty, gresu, kamieni, tworzyw sztucznych, drewna, wykładziny dywanowej).
Bramy i furtki w ogrodzeniu nie mogą otwierać się na zewnątrz działki i mieć progów utrudniających wjazd pracowników niepełnosprawnych na wózkach inwalidzkich.
Dla parkingów przy zakładach pracy chronionej liczba odpowiednio przystosowanych i oznakowanych stanowisk postojowych dla osób niepełnosprawnych ustalana jest proporcjonalnie do liczb osób zatrudnionych w zakładzie i korzystających z danego parkingu.
Średnio ok. 10% stanowisk postojowych na parkingu, nie mniej jednak niż dwa, powinno być przeznaczonych dla samochodów, z których korzystają pracownicy niepełnosprawni.
Miejsca postojowe, z których korzystają tylko osoby niepełnosprawne, mogą być usytuowane w odległości nie mniejszej niż 5 m od okien mieszkalnego budynku wielorodzinnego i zamieszkania zbiorowego oraz zbliżone bez żadnych ograniczeń do innych budynków.
Wymagają odpowiedniego oznakowania, przez które należy rozumieć oznaczenie w pionie i poziomie międzynarodowym Symbolem Dostępności.
Ponieważ przepisy szczegółowo nie określają sposobu takiego oznakowania, wymaganie to można uznać za spełnione w razie zastosowania pionowego znaku P z międzynarodowym symbolem osoby niepełnosprawnej (postać na wózku inwalidzkim) i poziomego, na przykład koperty.
Stanowiska postojowe dla samochodów osobowych powinny mieć szerokość co najmniej 2,3 m i długość 5 m, przy czym dla samochodów użytkowanych przez osoby niepełnosprawne szerokość stanowiska powinna wynosić co najmniej 3,6 m i długość 5 m.
Natomiast w przypadku usytuowania stanowisk wzdłuż jezdni ich długość powinna wynosić co najmniej 6 m, a szerokość – 3,6 m, z możliwością jej ograniczenia do 2,3 m w sytuacji zapewnienia możliwości korzystania z przylegającego dojścia lub ciągu pieszo-jezdnego.
Poręcze przy schodach zewnętrznych i pochylniach należy przedłużyć o 0,3 m przed początkiem oraz końcem biegu, a także zakończyć w sposób zapewniający ich bezpieczne użytkowanie.
Maksymalne nachylenie związanych z budynkiem pochylni do ruchu pieszego i dla pracowników niepełnosprawnych poruszających się przy użyciu wózków inwalidzkich, gdy dana pochylnia usytuowana jest na zewnątrz, bez przekrycia i przy wysokości:
- do 0,15 m nie może przekraczać 15%,
- do 0,5 m – 8%,
- ponad 0,5 m – 6%.
Wymiary płaszczyzny podestu przy wejściu do budynku powinny umożliwiać swobodne manewrowanie wózkiem inwalidzkim. Zależą one od rodzaju i kierunku otwierania skrzydeł drzwiowych. Mając to na uwadze, należy zapewnić przestrzeń o wymiarach co najmniej 1,5 × 1,5 m lub 1,5 × 2 m.
Od dojść i dojazdów do wejść do budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej powinny być doprowadzone utwardzone dojścia o szerokości minimum 1,5 m.
Co najmniej jedno takie dojście powinno zapewnić osobom niepełnosprawnym dostęp do całego budynku lub tych części, z których osoby te mogą korzystać.
W przypadku stosowania przed wejściem lub w przedsionku wycieraczek perforowanych ich kształt i wielkość otworów powinny zapewniać bezpieczny przejazd wózkiem inwalidzkim oraz przejście dla osób posługujących się kulami i laskami.
Bartłomiej Nowak, główny specjalista ds. bhp
Zobacz także:
