Obecnie obowiązujące przepisy i aktualna norma „oświetleniowa” nie określają częstotliwości okresowych pomiarów parametrów oświetlenia w miejscach i na stanowiskach pracy, ani nawet nie mówią o obowiązku ich przeprowadzania. Nie określają również uprawnień do wykonywania takich pomiarów.
Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bhp wskazuje, że oświetlenie dzienne na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności oraz powinno spełniać wymagania określone w Polskiej Normie.
Dodatkowo istnieje w nim zapis, że niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami. Wspomnianą normą jest PN-EN 12464-1:2012: Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach.
W takiej sytuacji prawnej to pracodawca ustala częstotliwość pomiarów okresowych oświetlenia miejsc pracy mając na uwadze obowiązek spełnienia wymagań określonych w rozporządzeniach i normie.
Sytuacjami wymagającymi dokonania pomiarów będą w szczególności:
- oddanie pomieszczeń do użytku,
- utworzenie nowych stanowisk pracy,
- zmiana czynności na stanowiskach pracy,
- modernizacja istniejącego oświetlenia, zmiana rodzaju źródeł światła lub opraw,
- zmiana aranżacji pomieszczenia,
- zmiana kolorystyki ścian i blatów roboczych,
- zmiany w wymaganiach prawnych,
- uwagi pracowników dotyczące jakości oświetlenia.
Pamiętać należy o tym, że źródła światła się starzeją, a oprawy oświetleniowe oraz ściany i sufity się brudzą, co powoduje mniejsze lub większe zmiany w parametrach oświetlenia. Dlatego warto ustalić w zakładzie termin okresowej kontroli oświetlenia dla potwierdzenia spełnienia wymagań normy i wskazania konieczności poprawy warunków oświetlenia.
W wielu zakładach ustalone jest, że pomiarów kontrolnych dokonuje się co 5 lat (tak jak było zalecane w wycofanej normie PN-84/E-02033), albo w tych samych okresach, w których wykonywane są pomiary kontrolne instalacji elektrycznych.
Pomiary może wykonywać osoba znająca wymagania wspomnianej normy oraz umiejąca posługiwać się miernikiem oświetlenia zgodnie z zapisami w instrukcji miernika. Z pomiarów sporządzany jest odpowiedni protokół, w którym otrzymane (obliczone) wyniki porównuje się z wymaganiami normy.
Pamiętać należy, że pracodawca powinien potrafić wykazać inspektorom Państwowej Inspekcji Pracy czy Państwowej Inspekcji Sanitarnej (i oczywiście pracownikom zakładu), że warunki pracy odpowiadają wymaganiom przepisów bhp, czego jednym z dowodów jest protokół z wynikami pomiarów oświetlenia.
Podstawa prawna:
- § 26 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.),
- § 57 – 59 rozporządzenia ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75, poz. 690 ze zm.).
Lesław Zieliński, były główny inżynier zarządzania bezpieczeństwem pracy, rejestrowany audytor pomocniczy SZBP wg ISRS
Zobacz także:
