Obowiązkowe szkolenie w sobotę i niedzielę to nie czas pracy

Data: 14-03-2013 r.

Pracodawca może zaproponować pracownikowi szkolenie, które odbywa się w weekend. W takiej sytuacji nie jest to czas pracy pracownika i nie należy mu się z tego tytułu żadna rekompensata.

Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy. W świetle obowiązujących przepisów do czasu pracy nie wlicza się okresu szkolenia odbywanego poza normalnymi godzinami pracy. Udział w szkoleniu, na które pracownik został skierowany przez pracodawcę i odbywające się w czasie pracy, jest traktowane jak pozostawanie w dyspozycji z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Jeżeli jednak odbywa się ono w czasie lub w dniu wolnym, nie ma podstaw do wliczenia go do czasu pracy. Wyłączony jest wówczas stan gotowości pracownika do wykonywania przewidzianych umową zadań.

W związku z tym, należy uznać, że szkolenia odbywające się w dni, w które pracownik nie pracuje – nie przysługuje mu wynagrodzenie. Nie ma również obowiązku udzielenia innego dnia wolnego od pracy na zasadach obowiązujących przy pracy w dni wolne z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy oraz niedziele.

Wyjątek – szkolenie bhp

Inne zasady dotyczą jedynie szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Szkolenia te powinny być bowiem, w ramach możliwości, przeprowadzane w normalnych godzin pracy pracownika. Jeżeli jednak, wyjątkowo, z przyczyn obiektywnych nie jest możliwe zorganizowanie go w ramach ustalonego grafiku – to i tak okres szkolenia wliczać się będzie do czasu pracy podwładnego. Ponadto, za ten czas, pracownikowi będzie przysługiwało wynagrodzenie za pracę.

Przykład:

Pracownik miał zaplanowaną pracę na II zmianę od 14.00 do 21.00. W tym dniu pracodawca zorganizował szkolenie bhp. Ponieważ musiał objąć nim sporą grupę pracowników – ustalił, że rozpocznie się ono o 12.00 i zakończy o 16.00. W związku z tym pracownik musiał przyjść 2 godziny wcześniej do pracy. W razie nieoddania ich w późniejszym terminie – staną się godzinami nadliczbowymi.

Poza godzinami pracy - lepiej nie zmuszać pracowników

Przepisy nie zobowiązują wprost pracownika do wzięcia udziału w oferowanych przez pracodawcę poza godzinami pracy szkoleniach. Podwładny może więc oczywiście skorzystać z oferty szkoleniowej pracodawcy, jest jednak dyskusyjne, czy ma taki obowiązek. Odmowa wzięcia udziału w takim szkoleniu nie może być zatem bezpośrednią przyczyną zwolnienia pracownika.

Niemniej jednak, na gruncie obowiązujących przepisów można również bronić poglądu, że pracodawca może zlecić udział w szkoleniu w drodze polecenia służbowego, którego realizacja jest obowiązkiem pracownika. Do czasu, gdy zmianie ulegną przepisy w tej sprawie, trudno jednoznacznie stwierdzić, który z tych poglądów jest słuszny.

Bez wątpienia natomiast odmowa udziału w szkoleniach może później spowodować pogorszenie oceny wykonywanej przez pracownika pracy, w związku z brakiem oczekiwanych przez pracodawcę kwalifikacji.

Podstawa prawna:

art. 128 § 1, art. 129 § 1, art. 151³, art. 151¹¹, art. 237³ § 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).

Tomasz Wardach, specjalista w Departamencie Prawa Pracy MPiPS

Tagi: szkolenia pracownicze