Pracownicy spodziewającej się dziecka oraz korzystającej z urlopu macierzyńskiego (a także pracownikowi – ojcu, jeśli przejął urlop macierzyński) nie można:
- wypowiedzieć umowy o pracę, a także
- rozwiązać wcześniej wypowiedzianej umowy.
Takiej osoby nie można zwolnić nawet w przypadku, gdy pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników dokonuje zwolnień z przyczyn niedotyczących ich (czyli na zasadach tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych). Można jej wręczyć wypowiedzenie tylko w przypadku upadłości lub likwidacji zakładu.
Ochrona pracownicy w ciąży obejmuje także przypadek, gdy zaszła ona w ciążę już w okresie biegnącego wypowiedzenia. Złożone wypowiedzenie należy wówczas cofnąć.
Wypowiedzenie zmieniające możliwe w 2 przypadkach
Ochrona pracownicy w ciąży i na urlopie macierzyńskim obejmuje także przypadki zmiany warunków pracy i płacy. Jednak wyjątkowo można wręczyć jej wypowiedzenie zmieniające, jeśli:
- jest to konieczne ze względu na zmianę układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania (art. 77[2] § 5 Kodeksu pracy), albo
- gdy firma zatrudnia co najmniej 20 osób i dokonuje zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników (na podstawie ustawy o zwolnieniach grupowych). W tym ostatnim przypadku – jeśli zmiana obniża pracownicy wynagrodzenie – należy się jej dodatek wyrównawczy do końca okresu ochronnego.
Przykład: Firma zatrudniająca ponad 20 osób, likwiduje etaty. Redukcja nie może objąć pracownicy w ciąży. Pracodawca może natomiast zmienić jej stanowisko (lecz jeśli obniży to jej wynagrodzenie, należy się odpowiedni dodatek).
Umowa dłuższa niż miesięczna przedłuża się do dnia porodu
Jeśli pracownica jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę:
- na czas określony,
- na czas wykonywania określonej pracy lub
- na okres próbny powyżej 1 miesiąca,
która miałaby ulec rozwiązaniu po upływie 3 miesiąca ciąży, umowa przedłuża się do dnia porodu. Nie dotyczy to jednak umów na zastępstwo. Wprawdzie i ich nie wolno wypowiedzieć osobie w ciąży, (a złożone wypowiedzenie trzeba cofnąć), za to zawsze kończą się z dniem powrotu osoby zastępowanej, nawet jeśli minął już 3 miesiąc ciąży.
Podstawa prawna:
- art. 72 § 2, art. 177, art. 182[1] § 6, art. 182[3] § 3, art. 186[1], art. 186[7] ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
- art. 5 ust. 1, ust. 3, ust. 4, ust. 5 pkt 1, art. 10 ust. 1-2 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. nr 90, poz. 844, ze zm.), zwana ustawą o zwolnieniach grupowych.
Monika Frączek
Zobacz także:
Więcej na
temat pracowników chronionych przed wypowiedzeniem można przeczytać w „Aktualnościach kadrowych”.