O zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nie określony pracodawca ma obowiązek zawiadomić na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Jeżeli zakładowa organizacja związkowa uważa, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione, może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia. Pracodawca nie jest jednak wiązy opinią związku i jeżeli uzna to za stosowne, wciąż może wypowiedzieć pracownikowi umowę.
Obowiązki wobec prezesa
Inaczej sprawa wygląda w przypadku prezesów, którzy są zatrudniani np. na podstawie powołania i dodatkowo umowy o pracę. W takim przypadku, jeżeli pracownik przystąpi do związku zawodowego, obowiązek konsultacji związkowej zależy od tego, w jakiej kolejności rozwiązywane są łączące strony umowy.
Do sądu pracy trafiła sprawa, w której prezes zarządu spółdzielni mieszkaniowej, przystąpił do związku zawodowego. Miesiąc później rada nadzorcza odwołała go z pełnionej funkcji. Otrzymał również wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Sprawa trafiła do sądu rejonowego, który uznał wypowiedzenie za bezskuteczne, ponieważ spółdzielnia nie dopełniła obowiązku skonsultowania zamiaru zwolnienia prezesa z zawodową organizacją związkową, do której należał.
Od tego wyroku spółdzielnia odwołała się do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy, który skierował następujące pytanie prawne do Sądu Najwyższego:
Czy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z prezesem zarządu spółdzielni mieszkaniowej, dokonane po odwołaniu go z tej funkcji przez radę nadzorczą, powinno być poprzedzone przewidzianym w art. 38 kp trybem konsultacji wypowiedzenia z zakładową organizacją związkową, której członkiem jest ten pracownik?
Pytanie było zasadne, ponieważ w podobnej sprawie SN orzekł, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, dokonane w następstwie odwołania pracownika z zarządu spółki kapitałowej, nie wymaga konsultacji związkowej (wyrok z 10 stycznia 2002 r., sygn. I PKN 783/00).
Pracodawca miał obowiązek skonsultować wypowiedzenie
Z uchwały SN z 7 grudnia 2012 r. wynika jednak, że spółdzielnia powinna była skonsultować z zawodową organizacją związkową zamiar wypowiedzenia umowy o pracę prezesowi zarządu, który należał do tej organizacji (uchwała SN z 7 grudnia 2012 r.; II PZP 3/12). Najpierw bowiem został odwołany przez radę nadzorczą z pełnienia funkcji prezesa zarządu, a następnie jako osoba związana ze spółdzielnią umową o pracę na czas nieokreślony, miał być zwolniony z pracy. Skoro był pracownikiem, należy w tym przypadku stosować przepisy kp.
Zgodnie bowiem z art. 52 § 2 ustawy Prawo spółdzielcze, odwołanie członka zarządu lub zawieszenie go w czynnościach nie narusza jego uprawnień wynikających ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego, którego przedmiotem jest świadczenie pracy.
Podstawa prawna:
- art. 38 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
- art. 52 § 2 ustawy z 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz.U. z 2003 r. nr 188, poz. 1848 ze zm.).
Autor: Katarzyna Borkowska, prawnik, specjalista prawa pracy
Opracowanie redakcyjne: Michał Tomaszewski
Zobacz także:
