Nauczycieli czeka likwidacja większości dodatków socjalnych – pierwsze zmiany już 1 stycznia 2018 r.

Jedną z nowości, na którą należy zwrócić uwagę analizując projekt nowelizacji Karty Nauczyciela jest uchylenie przepisów dotyczących dodatków socjalnych niebędących składnikami wynagrodzenia nauczycieli. Chodzi tu mianowicie o:

• zasiłek na zagospodarowanie,
• nauczycielski dodatek mieszkaniowy,
• prawo do lokalu mieszkalnego,
• prawo do osobistego użytkowania działki gruntu szkolnego,
• prawo do zajmowania mieszkań w budynkach szkolnych i przez nie użytkowanych.

Zasiłek na zagospodarowanie w kwocie dwumiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego przysługuje nauczycielowi, który uzyskał stopień nauczyciela kontraktowego w ciągu dwóch lat od dnia podjęcia pierwszej pracy zawodowej w życiu w przedszkolu lub szkole i posiadał kwalifikacje wymagane do zajmowania danego stanowiska, pod warunkiem złożenia wniosku o wypłatę zasiłku w ciągu roku, licząc od dnia uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego.

Z kolei prawo do lokalu mieszkalnego i nauczycielski dodatek mieszkaniowy należne są nauczycielom zatrudnionym na terenie wiejskim oraz w mieście liczącym do 5.000 mieszkańców.

Natomiast dla nauczycieli zatrudnionych na terenie wsi przysługuje dodatkowo prawo osobistego użytkowania działki gruntu szkolnego.

Ponadto nauczyciele jako grupa zawodowa mają poza tym zapewnione wyłączne (razem z pracownikami niepedagogicznymi zatrudnionymi w przedszkolu) prawo do zajmowania mieszkań w budynkach szkolnych i użytkowanych przez przedszkola.

Wszystkie wskazane wyżej świadczenia będą obowiązywały do 31 grudnia 2017 r., z wyjątkiem zasiłku na zagospodarowanie, który będzie mógł być wypłacany jeszcze do 31 sierpnia 2018 r.

Pozostanie natomiast dodatek wiejski, przyznawany w wysokości 10% wynagrodzenia zasadniczego nauczycielowi posiadającemu kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela, zatrudnionemu na terenie wsi lub w mieście liczącym do 5.000 mieszkańców.

Nie możemy jednak zapominać o przepisach przejściowych. Jak zapowiada ustawodawca, zniesienie wspomnianych uprawnień socjalnych nastąpi z zachowaniem zasady ochrony praw nabytych. Otóż nauczyciele – emeryci, renciści lub pobierający nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, którzy do 1 stycznia 2018 r. korzystali z:

• nauczycielskiego dodatku mieszkaniowego,
• prawa do lokalu mieszkalnego,
• prawa do osobistego użytkowania działki gruntu,
• prawa do zajmowania mieszkań w budynkach szkolnych i użytkowanych przez przedszkola

– zachowują te uprawnienia do końca okresu, na jaki zostały im one przyznane. Warto zwrócić uwagę na to, że prawo do powyższych świadczeń zostanie zachowane tylko wówczas, gdy 1 stycznia 2018 r. nauczyciele ci nie byli już zatrudnieni w przedszkolu, lecz pobierali emeryturę, rentę lub świadczenie kompensacyjne. Tylko wówczas będą bowiem posiadali status odpowiednio emeryta, rencisty lub pobierającego świadczenie kompensacyjne.

Z kolei prawo do zasiłku na zagospodarowanie zachowa nauczyciel, który do 31 sierpnia 2018 r. spełni warunki otrzymania tego zasiłku. Warunkiem otrzymania zasiłku w rozumieniu przepisów przejściowych nie jest złożenie wniosku o jego wypłatę. Wniosek może więc być złożony również po 31 sierpnia 2018 r.

W obecnym stanie prawnym organy prowadzące przedszkola przeznaczają corocznie w swoich budżetach odpowiednie środki finansowe na pomoc zdrowotną dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej oraz określą rodzaje świadczeń przyznawanych w ramach tej pomocy oraz warunki i sposób ich przyznawania. Jest to tzw. fundusz zdrowotny. W pierwotnym projekcie ustawy o finansowaniu zadań oświatowych przewidziano jego likwidację. Ostatecznie jednak, w następstwie krytycznych uwag ze strony związków zawodowych, ustawodawca wycofał się z tego pomysłu. Wygląda więc na to, że fundusz zdrowotny nadal będzie funkcjonował obok zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Nie wiadomo jednak, czy reguły jego funkcjonowania nie zostaną zmodyfikowane.