Każda godzina realizowana ponad nauczycielskie pensum jest dodatkowo płatna. W praktyce problemem jest ustalenie stawki, według której należy płacić za takie godziny, szczególnie gdy nauczyciel realizuje godziny ponadwymiarowe z innego pensum niż pozostałe swoje zajęcia albo gdy w ramach etatu łączy zajęcia o różnym wymiarze pensum.
Wielu dyrektorów nie ma pewności, według jakiej stawki rozliczać nadgodziny nauczyciela,. Rozwiązanie zależy jednak od konkretnego przypadku.
Godziny ponadwymiarowe przydzielane w celu realizacji planów nauczania
Godziny ponadwymiarowe mogą być przydzielane nauczycielom w szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania, zgodnie z posiadaną przez nauczyciela specjalnością (art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela). Godziny ponadwymiarowe przydzielane są nauczycielom w arkuszach organizacji pracy szkoły na dany rok szkolny. Liczba godzin ponadwymiarowych jest limitowana – do ¼ pensum nauczyciela – stanowi jego obowiązek, powyżej ¼ a do ½ pensum – dyrektor musi uzyskać zgodę nauczyciela. Zgoda na realizację godzin ponadwymiarowych wymagana jest także w przypadku powierzania tych godzin kobiecie w ciąży, osobie wychowującej dziecko do lat 4 oraz nauczycielowi w trakcie odbywania stażu (art. 35 ust. 4 Karty Nauczyciela).
Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek: wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w czasie ciąży pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia (art. 92 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy). Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe ustala się na podstawie faktycznie zrealizowanych godzin na bazie zapisów dziennika lekcyjnego lub dziennika zajęć (art. 42 ust. 7a pkt 1 Karty Nauczyciela).
W zakresie realizacji wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych nauczyciela okresem rozliczeniowym jest tydzień (art. 35 ust. 2 Karty Nauczyciela). Ustalenie godzin ponadwymiarowych następuje po tygodniu pracy nauczyciela. Jeżeli w tygodniach poprzedzających zwolnienie lekarskie nauczyciel wypracował godziny ponadwymiarowe, to przysługuje mu za nie dodatkowe wynagrodzenie.
Przykład:
Nauczyciel uczy języka polskiego w poniedziałki, wtorki, czwartki i piątki. W środę miał realizować 4 godziny w bibliotece, ale zachorował i dostał zwolnienie lekarskie. Jak mu w tym tygodniu zapłacić za godziny ponadwymiarowe? Za wszystkie czy tylko za ich część, a może nie płacić wcale?
W przypadku nauczycieli niemożliwe jest ustalenie, w którym dniu nauczyciel realizuje godziny ponadwymiarowe. Z ustawowej definicji godziny ponadwymiarowej wynika, że odnosi się do tygodniowego wymiaru zajęć. Dopiero ustalenie liczby godzin przepracowanych w danym tygodniu pozwala ustalić, czy nauczyciel realizował godziny ponadwymiarowe. Jeżeli z powodu choroby nauczyciel nie przekroczył tygodniowej obowiązkowej normy zajęć, to nie przysługuje mu z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie.
Podstawa prawna:
- Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.).
Dariusz Dwojewski, doradca prawny
Zobacz także: