Solidarna odpowiedzialność w VAT od 1 października 2013 r.

Ministerstwo finansów 29 kwietnia przedstawiło nową wersję projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług i ustawy - Ordynacja podatkowa. Głównym założeniem projektu jest wprowadzenie instytucji solidarnej odpowiedzialności nabywcy określonych towarów (tzw. towarów wrażliwych wymienionych w załączniku nr 13) za zaległości podatkowe zbywcy wynikające z nierozliczenia przez zbywcę podatku należnego z tytułu dostawy takich towarów.

Zgodnie z nowym projektem odpowiedzialność solidarna nie będzie dotyczyła klientów stacji paliw, którzy kupią paliwa o wartości powyżej 100.000 zł miesięcznie, jeśli tankują wyłącznie do baków samochodów.

Solidarna odpowiedzialność nie obejmie też podmiotów dokonujących dostaw towarów wrażliwych (wymienionych w załączniku nr 13), które znajdą się w wykazie prowadzonym przez ministerstwo finansów. Podmiot taki będzie musiał jednak złożyć kaucję gwarancyjną, którą będzie zabezpieczeniem zapłaty podatku. Wysokość kaucji gwarancyjnej powinna odpowiadać jednej piątej kwoty podatku należnego od przewidywanej przez przedsiębiorcę w danym miesiącu sprzedaży towarów. Wysokość kaucji nie będzie mogła być niższa niż 100.000 zł.

Solidarna odpowiedzialność ma ograniczyć wyłudzenia w VAT w obrocie towarami wrażliwymi. Kontrole wykazały, że nadużycia przybierają często zorganizowaną formę (transakcje karuzelowe), w której istotnym elementem jest wykorzystywanie tzw. słupów, czyli podmiotów, które często nie posiadają majątku. Osobami biorącymi udział w transakcji są też podatnicy, którzy nieświadomie uczestniczą w procedurze wyłudzenia, kupując towar po bardzo niskiej cenie. Obecnie nie ma rozwiązań, które pozwoliłyby na pociągnięcie do odpowiedzialności nabywców za zobowiązania podatkowe sprzedawców, gdy nabywcy mają podejrzenia co do udziału w transakcjach karuzelowych. Odpowiedzialność podatkowa w VAT została wprowadzona w 19 krajach Unii Europejskiej.

Przykładowo we Francji nabywca odpowiada solidarnie za VAT niezapłacony przez dostawcę. Regulacje te mają zastosowanie, jeżeli dostawca wiedział lub mógł wiedzieć, że VAT nie był zapłacony.

Z kolei w Hiszpanii odpowiedzialność solidarna ma zastosowanie, pod warunkiem że nabywca był lub mógł być świadomy zapłaty VAT na poprzednich etapach obrotu. W praktyce nabywca odpowiada solidarnie, gdy kupuje towary za cenę niższą niż przeciętna, chyba że dostarczy dowodów uzasadniających zastosowanie obniżonej ceny.

Sylwia Maliszewska

• Kaucja gwarancyjna wyłączy odpowiedzialność solidarną nabywcy
• Nabywca towarów wrażliwych zapłaci VAT za sprzedawcę
• Opłata gminna za wywóz odpadów komunalnych nie podlega VAT