W metodzie kalkulacyjnej przychody ze sprzedaży przyrównujemy z kosztami w układzie funkcjonalno-kalkulacyjnym, czyli w zespole 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczanie”. Przychody z podstawowej działalności operacyjnej porównujemy z Kosztem własnym sprzedaży, na który składają się koszty:
- sprzedanych produktów, towarów i materiałów
- sprzedaży
- ogólnego zarządu.
Można stosować ten wariant obliczania wyniku finansowego, także gdy równocześnie jednostka prowadzi ewidencję w zespole 5 i w zespole 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie”.
Metoda kalkulacyjnego ustalania wyniku finansowego wymaga wcześniejszej kalkulacji kosztów wytworzenia produktów. Polega ona na rozliczeniu tych kosztów na produkty sprzedane i na produkty niesprzedane, czyli zapasy. Koszty wytworzenia sprzedanych produktów służą do ustalenia wyniku finansowego, natomiast zapasy produktów wycenione po koszcie wytworzenia są wykazywane w aktywach bilansu.
W porównawczej metodzie ustalania wyniku finansowego przedmiotem zainteresowania są koszty według rodzaju poniesione w roku obrotowym skorygowane o tę część, która wpłynęła na wysokość aktywów bilansu.
