Nie ma podstawy prawnej, zgodnie z którą obowiązkiem płatnika byłoby składanie pisma wyjaśniającego przyczynę niedotrzymania terminu złożenia deklaracji oraz raportów rozliczeniowych do ZUS. Z praktyki wynika, że jeżeli naruszanie terminów nie jest nagminne, lecz incydentalne, to nie ma żadnych konsekwencji w postaci kary grzywny.
Płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc (z pewnymi zastrzeżeniami), nie później niż:
- do 10. dnia następnego miesiąca – dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie,
- do 5. dnia następnego miesiąca – dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,
- do 15. dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników (zatrudniających pracowników, zleceniobiorców).
Przykład
Firma sporządziła dokumenty rozliczeniowe do ZUS w terminie, jednak ze względów technicznych (usterka komputera) dokumenty nie zostały wysłane do ZUS. Płatnik, po usunięciu awarii komputera, powinien jak najszybciej złożyć dokumenty.
Kto jako płatnik składek albo osoba obowiązana do działania w imieniu płatnika nie dopełnia obowiązku przesyłania deklaracji rozliczeniowych oraz imiennych raportów miesięcznych w przewidzianym terminie, podlega karze grzywny do 5.000 zł. Kara ta jest jednak przewidziana dla tych płatników składek ZUS, którzy nagminnie i w złej wierze nie przestrzegają nałożonych na nich obowiązków.
Wydaje się, że ZUS przy ocenie stanu faktycznego powinien brać pod uwagę po pierwsze znamię uporczywości nieprawidłowych działań płatnika. Tylko wielokrotne, długotrwałe naruszenie obowiązku wypełnia znamiona tego występku. Po drugie, złośliwość, jako znamię strony podmiotowej, zakłada, że sprawca musi działać w zamiarze bezpośrednim.
Natomiast okres pozostawania w zwłoce z przekazywaniem dokumentów może i powinien mieć wpływ na wysokość kary lub ewentualne zastosowanie instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary lub odstąpienia od jej wymierzenia.
Podstawa prawna:
- art. 47, art. 98 ust. 1 pkt 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)
Autor: Izabela Nowacka, specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
Opracowanie redakcyjne: Renata Kajewska
Zobacz także:
