W piśmie skierowanym przez Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministra Pracy i Polityki Społecznej (RPO/681228/11/III/302.5 RZ) rzecznik poinformował o napływaniu do biura RPO skarg dotyczących emerytur. Chodzi o brak możliwości odwołania się do sądu od ustalenia przez ZUS emerytury w nowej wysokości, po dokonaniu potrącenia przez komornika zadłużenia na podstawie postępowania egzekucyjnego.
Osoby pobierające świadczenia emerytalne podkreślają, że ze względu na to, iż ZUS ponownie ustalając wysokość emerytury nie wydaje decyzji, nie mają możliwości odwołania się do sądu od ustalenia nowej wysokości świadczenia.
RPO stwierdził, że zwracał się z tą sprawą do kilku oddziałów ZUS oraz do Departamentu Ubezpieczeń Społecznych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Z wyjaśnień ZUS i MPiPS wynika, że w takich przypadkach jest wysyłane do świadczeniobiorców jedynie zawiadomienie o nowej wysokości świadczenia. Wynika to z faktu, że w przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych brak jest podstaw prawnych do wydania decyzji o wysokości świadczenia przysługującej po dokonaniu potrącenia.
Rzecznik Praw Obywatelskich nie zgadza się ze stanowiskiem ZUS i MPiPS w sprawie potrąceń od emerytur. Podkreśla, że jest ono sprzeczne z orzecznictwem sądowym. Na przykład w wyroku z 10 lipca 2007 r. (II UK 267/06) Sąd Najwyższy orzekł, że sprawa, w której ubezpieczony kwestionuje wysokość potrąceń dokonywanych ze świadczenia emerytalno-rentowego na podstawie art. 139 ustawy emerytalnej, jest sprawą o wysokość świadczenia i podlega zaskarżeniu.