Odszkodowanie za ciężkie naruszenia podstawowych obowiązków pracodawcy

Możliwość skorzystania z tego trybu wypowiedzenia powstaje także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.

Odszkodowanie przyznane na podstawie art. 55 § 1¹ kp korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Przepis ten zwalnia z opodatkowania otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost m.in. z przepisów odrębnych ustaw. Taką ustawą względem przepisów podatkowych jest kodeks pracy. Jest wiele wyjątków od możliwości zastosowania tego zwolnienia. Nie mogą z niego skorzystać osoby otrzymujące np.:

• określone w prawie pracy odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
• odprawy pieniężnych wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
• odszkodowania przyznane na podstawie przepisów o zakazie konkurencji.

Żaden z tych wyjątków stosowania art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT nie dotyczy wypłacanego przez pracodawcę odszkodowanie za ciężkie naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Oznacza to, że pracodawca nie jest jako płatnik obciążony obowiązkiem potrącenia podatku dochodowego od kwoty odszkodowania.

W przypadku sporu z organami podatkowymi o brak obowiązków płatnika wobec odszkodowań wypłacanych na podstawie art. 55 § 1¹ kp można powołać interpretację indywidualną z 8 kwietnia 2014 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPB4/415-202/14-4/JK4). Interpretacja dotyczy odszkodowania w wartości 9.500 zł brutto x 3 miesiące odpowiadające okresowi wypowiedzenia. Odszkodowanie otrzymała dyrektor ds. handlowych. Z powodów finansowych pracodawca nagminnie nie wypłacał jej należnego wynagrodzenia w terminie do 10 dnia każdego miesiąca. Z tytułu rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 55 § 1¹ kp przysługiwało jej odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia zasadniczego brutto za okres wypowiedzenia, w wysokości 9.500 zł brutto x 3 miesiące. Pracodawca nie wypłacił tych kwot w dniu ustania stosunku pracy (22 sierpnia 2013 r.). Odszkodowanie było wypłacane w ratach (ostatnia wpłata 9 stycznia 2014 r.). Pracodawca potrącał od wszystkich należnych pieniędzy podatek dochodowy. Organ podatkowy wskazał nieprawidłowość takiego postępowania. I przyjął, że odszkodowania przyznane na podstawie art. 55 § 1¹ kp są wolne od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.