W przypadku przywrócenia do pracy osoby zwolnionej dyscyplinarnie z naruszeniem prawa, Kodeks pracy umożliwia zasądzenie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy jedynie za okres do 3 miesięcy. Tak wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 maja 2013 r. (P 46/11).
Jeśli zwolniony dyscyplinarnie pracownik udowodni, że rozwiązanie umowy nosi cechy czynu niedozwolonego w rozumieniu Kodeksu cywilnego, na jego podstawie będzie mógł dochodzić dodatkowo odszkodowania.
Sąd Rejonowy w Gliwicach rozpatrywał sprawę Andrzeja P. – związkowca zwolnionego dyscyplinarnie z jednej ze spółek w maju 2008 r. Pracownik domagał się przywrócenia do pracy. Sąd uznał, że zwolnienie było bezprawne i uwzględnił żądanie Andrzeja P. Przywrócenie do pracy nastąpiło jednak dopiero po ponad 2,5 roku od zwolnienia.
Uwaga! W przypadku przywrócenia do pracy Kodeks pracy gwarantuje pracownikom szczególnie chronionym (m.in. działaczom związkowym) prawo do wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy (tj. od rozwiązania umowy do ponownego zatrudnienia). Pozostali mają prawo tylko do wynagrodzenia za okres nie dłuższy niż 3 miesiące i nie krótszy niż 1 miesiąc.
W omawianej sprawie – mimo przywrócenia do pracy – spółka odmówiła pracownikowi wypłaty wynagrodzenia za cały okres zwolnienia. Jego wybór do władz związku zawodowego okazał się bowiem niezgodny ze statutem. Andrzej P. nie mógł więc być objęty szczególną ochroną przed zwolnieniem i nie miał prawa do wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy. Na podstawie art. 57 § 1 Kodeksu pracy (kp) mógł dochodzić od pracodawcy jedynie rekompensaty równej 3-miesięcznemu wynagrodzeniu.
Sąd Rejonowy w Gliwicach powziął wątpliwości co do zgodności wskazanego przepisu z Konstytucją. Zwrócił się więc o rozstrzygnięcie do Trybunału Konstytucyjnego. W uzasadnieniu podnosił m.in., że pozbawienie pracownika wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy narusza jego prawa majątkowe oraz zasadę sprawiedliwości społecznej.
W wyroku z 22 maja 2013 r. (P 46/11) – mimo wątpliwości
gliwickiego sądu – Trybunał Konstytucyjny uznał art. 57 § 1 kp za zgodny z konstytucją. Wyjaśnił, że limitowanie wysokości świadczenia należnego osobie przywracanej do pracy wynika ze specyfiki stosunku pracy oraz w sposób kompromisowy godzi interesy pracownika i pracodawcy.
Trybunał przypomniał, że Kodeks pracy uniemożliwia zasądzenie na rzecz pracownika odszkodowania przewyższającego wynagrodzenie za pracę, którego wysokość określona jest w art. 57 § 1 kp. Jedynie w sytuacjach, w których pracownik udowodni, że jego zwolnienie było wynikiem zawinionego działania pracodawcy, będzie mógł dochodzić odszkodowania na podstawie przepisów prawa cywilnego o czynach niedozwolonych (art. 415 Kodeksu cywilnego).
Źródło: Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 22 maja 2013 r., P 46/11, Dz.U. z 2013 r. poz. 653
Janusz Stacki, specjalista prawa pracy
Zobacz także:
zwolnienia indywidualne, kodeks pracy, zwolnienie dyscyplinarne, trybunał konstytucyjny