Przykłady prawidłowych zapisów w umowie o pracę:
- „Wymiar czasu pracy: 1/2 etatu”
- „Pracownik zostaje zatrudniony na ¾ etatu.
Średnie obciążenie pracą
Dopuszczalne jest również określenie wymiaru czasu pracy przez wskazanie średniego obciążenia pracą w określonej proporcji do normy dobowej (8 godzin) i średniotygodniowej (40 godzin) czasu pracy. Jest to jednak znacznie mniej popularny sposób.
Przykłady prawidłowych postanowień umowy o pracę:
- „Wymiar czasu pracy: 4 godziny na dobę, przeciętnie 20 godzin tygodniowo”
- „Pracownik zostaje zatrudniony w wymiarze 6 godzin na dobę, przeciętnie 30 godzin tygodniowo”.
Wraz z obniżeniem wymiaru czasu pracy, proporcjonalnemu zmniejszeniu ulegają również niektóre inne wskaźniki np. wysokość wynagrodzenia za pracę lub wymiar urlopu wypoczynkowego. Dlatego określenie wielkości etatu musi być na tyle precyzyjne, aby możliwe było dokonanie takich obliczeń.
Przykład błędnego zapisu w umowie o pracę:
„Wymiar czasu pracy – 120 godzin”.
Gdzie tkwi błąd: Określenie wymiaru czasu pracy jedynie przez podanie pewnej „sztywnej” liczby godzin do przepracowania nie wyjaśnia dostatecznie jasno, jaka jest jego proporcja do całości etatu. Tym samym nie pozwala np. na wyliczenie przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego. W rezultacie taką praktykę należy uznać za błędną.
Obliczenie, ile jest konkretnie do przepracowania
Oprócz ustalenia w umowie o pracę ułamka etatu zgodnie z przedstawionymi wskazówkami, dodatkowo w każdym okresie rozliczeniowym trzeba obliczać pracownikowi niepełnoetatowemu wymiar czasu pracy (konkretną liczbę godzin) do przepracowania. Dokonuje się tego zgodnie z metodą opisaną w art. 130 Kodeksu pracy.
Przykład:
Chcąc obliczyć wymiar czasu pracy we wrześniu 2013 r. dla pracownika zatrudnionego na pełen etat, zgodnie z art. 130 kp. pracodawca powinien wykonać następujące działania:
40 godz. x 4 (liczba tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym – wrześniu 2013r.)
+
8 godz. x 1 (liczba dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego przypadających od poniedziałku do piątku) =
168 godz.
Pracownik zatrudniony zgodnie z umowa o pracę w połowie wymiaru czasu pracy (1/2 etatu) ma do przepracowania we wrześniu 2013 r. proporcjonalnie połowę tego czasu, czyli 84 godziny, zaś pracownik zatrudniony na ¾ etatu - 126 godzin.
Tak obliczoną, konkretną liczbę godzin do przepracowania pracodawca rozkłada w harmonogramie czasu pracy na konkretne terminy - zgodnie ze swoim zapotrzebowaniem na pracę w danym okresie.
Obniżenie wymiaru z tytułu święta
Każde święto – będące dniem ustawowo wolnym od pracy – występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w dniu innym niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin (art. 130 § 2 kp.). Dotyczy to również świąt przypadających w dniu dla pracownika wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy (np. w sobotę w przypadku pracownika wykonującego pracę zgodnie z rozkładem od poniedziałku do piątku).
Nieobecności
Ponadto wymiar czasu pracy pracownika (również niepełnoetatowego) w okresie rozliczeniowym ulega obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w jej trakcie, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy (art. 130 § 3 kp.).
Wzory niezbędnych dokumentów kadrowych wraz z ich szczegółowym omówieniem znajdziesz w poradniku „Dokumentacja kadrowa”.
Podstawa prawna:
- art. 130 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
Marta Madej, prawnik, specjalista prawa pracy
Zobacz także:
