Pracodawca, który chce zwolnić pracownika, będącego w zarządzie zakładowej organizacji związkowej lub „tylko” zmienić na niekorzyść jego warunki zatrudnienia, musi uzyskać na to zgodę związku. Wypowiedzenie bez akceptacji organizacji związkowej będzie sprzeczne z prawem, ale… skuteczne.
Pracodawca, bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej (z wyjątkiem gdy dopuszczają to odrębne przepisy), nie może:
- wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,
-
zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść tego pracownika.
Powyższa ochrona – dotycząca zarówno wypowiedzenia stosunku pracy, jak i wypowiedzenia warunków pracy i/lub płacy – przysługuje przez okres określony uchwałą zarządu. Po upływie tego okresu pracownik jest dodatkowo chroniony przez czas odpowiadający połowie okresu określonego uchwałą, nie dłużej jednak niż 1 rok po jego upływie.
Wypowiedzenie pracownikowi dotychczasowych warunków zatrudnienia z naruszeniem art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych będzie sprzeczne z prawem, nie wpłynie jednak na skuteczność samego wypowiedzenia. Wynika to z faktu, iż nawet wypowiedzenie sprzeczne z przepisami wywiera skutek prawny.
Jeśli zatem pracodawca zdecyduje się wręczyć wypowiedzenie zmieniające chronionemu pracownikowi, bez uzyskania zgody reprezentującej go organizacji związkowej, dojdzie do rozwiązania stosunku pracy (w razie odmowy przyjęcia przez pracownika oferowanych nowych warunków zatrudnienia).
W takim przypadku pracownik może odwołać się od wadliwego wypowiedzenia zmieniającego i dochodzić przed sądem przywrócenia poprzednich warunków zatrudnienia. Jeśli natomiast na skutek odrzucenia nowych warunków pracy lub płacy doszło do rozwiązania umowy o pracę pracownik może dochodzić przed sądem przywrócenia do pracy lub odszkodowania.
Podstawa prawna:
- art. 42 § 1-3, art. 44, art. 45, art. 264 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94),
- art. 32 ust. 1 i 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.),
- art. 5 ust. 5, art. 10 ust. 1 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. nr 90, poz. 844,ze zm.).
Katarzyna Pietruszyńska
Zobacz także:
