Do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego należy zaliczyć wynagrodzenia i inne świadczenia ze stosunku pracy, czyli w praktyce wszelkie wypłaty wykonywane przez pracodawcę, które zarazem nie są wyłączone wprost z podstawy.
Częstym problemem okazuje się ustalenie wynagrodzenia urlopowego, gdy mamy do czynienia jednocześnie ze składnikami stałymi miesięcznymi i zmiennymi w ramach jednego honorarium, nierzadko wypłacanymi tego samego dnia.
Przepisy prawa pracy nie zawierają definicji
wynagrodzenia za pracę, na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z 11 grudnia 2007 r. (sygn. akt I PK 157/07). Oznacza to, że przepisy płacowe, obowiązujące danego pracodawcę, mogą je ustalać w różny sposób. Sąd wskazał, że powszechny i jedynie konieczny jego składnik stanowi wynagrodzenie zasadnicze. Inne należności ze stosunku pracy są fakultatywne, czyli mogą, lecz nie muszą, być wprowadzone do treści stosunku pracy.
Tak ustalone pojęcie wynagrodzenia implikuje przyjęcie zasady, że w przypadku wypłaty złożonej z kilku elementów, każdy z nich może stanowić podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego. Problemem będzie ich rozliczenie, gdyż dwa (i więcej) składniki płacowe muszą być rozliczane na podstawie różnych przepisów rozporządzenia urlopowego.
Częściej spotykana jest sytuacja, w której drugi – obok wynagrodzenia zasadniczego składnik płacowy – jest składnikiem zmiennym. O ile w przypadku składników takich jak wynagrodzenie prowizyjne jest oczywistym, że powinny być one zaliczone do
podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego, to problemy mogą wystąpić w przypadku składników takich jak premie.
Tu dodatkowym problemem okazać się może kwestia, czy dany składnik jest periodycznie wypłacany i ma charakter roszczeniowy, czy też nie. Sytuację taką przedstawia przykład.
Przykład: premię wynikową należy uwzględnić w wynagrodzeniu urlopowym.
Pracownik otrzymuje wynagrodzenie, na które składa się:
- pensja zasadnicza w kwocie 2.000 zł,
- premia miesięczna uzależniona od wartości wypracowanej sprzedaży przez zespół, prawo do premii wynika z regulaminu wynagradzania, warunkiem jej uzyskania jest wypracowanie sprzedaży w określonej wartości, normy ustala pracodawca co kwartał.
W tym przypadku obydwa składniki płacowe wchodzą do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 22 września 2000 r. (I PKN 33/00) periodyczność wypłat polega na tym, że dokonywane są one co pewien czas za wykonywanie pewnego typu zadań. Przy czym nie muszą mieć one charakteru regularnego, a okresy, za które się je wypłaca, mogą być zróżnicowane.
Premia, która wypłacana jest co pewien czas, jest świadczeniem periodycznym i nie ma do niej zastosowania wyłączenie przewidziane w § 6 pkt 1 rozporządzenia urlopowego. Pracownikowi udzielono urlopu w maju na 5 dni roboczych. W tym samym miesiącu otrzymał wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 2.000 zł. Premie za miesiące poprzedzające – luty, marzec, kwiecień wyniosły odpowiednio: 2.000 zł, 1.700 zł i 2.300 zł.
Obliczenie stawki wynagrodzenia urlopowego z płacy miesięcznej:
- podstawa: 2.000 zł,
- liczba godz. do przepracowania w maju 2013 r.: 160 godz.,
- obliczanie stawki za 1 godz. pracy i urlopu w maju: 2.000 zł : 160 godz. = 12,50 zł,
- liczba wykorzystanych godz. urlopowych w maju: 5 dni · 8 godz. = 40 godz.,
- obliczanie wynagrodzenia urlopowego: 12,50 zł · 40 godz. = 500 zł.
Obliczenie
stawki wynagrodzenia urlopowego z premii wynikowej miesięcznej:
- liczba godzin do przepracowania w okresie luty–kwiecień: 496 godz.,
- suma premii za luty–kwiecień: 2.000 + 1.700 + 2.300 = 6.000 zł,
- stawka za godzinę dla premii za okres luty–kwiecień: 6.000 zł : 496 godz. = 12,10 zł (po zaokrągleniu),
- premia doliczana do wynagrodzenia urlopowego: 12,10 zł · 40 godz. urlopowe = 484 zł.
Ustalenie końcowej stawki wynagrodzenia urlopowego z wynagrodzenia zasadniczego i premii wynikowej: 500 zł + 484 zł = 984 zł.
Podstawa prawna:
- ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.);
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 ze zm.).
Michał Culepa, specjalista prawa pracy
Zobacz także:
