Nie można dowolnie różnicować wysokości premii

Kategoria: Nagrody i premie
Autor: Jakub Ziarno
Data: 10-09-2014 r.

W Kodeksie pracy nie ma regulacji odnoszących się do premii. Źródłem regulacji są więc  przepisy wewnątrzzakładowe lub umowa o pracę. Warunki nabycia premii mogą być określone w sposób bardzo ścisły, poprzez powiązanie ich z liczbowo czy jakościowo wyrażonymi efektami pracy.

Możliwe jest wprowadzenie czynników związanych nie tylko z bezpośrednimi efektami pracy ale również z właściwym funkcjonowaniem pracownika w środowisku pracy.

Przykład:

Pracodawca, który chce premiować jakość realizacji zadań, może w przepisach zakładowych ściśle określić normy (cele), których wykonanie uprawnia pracownika do nabycia premii. Możliwe jest również ustalenie zasad premiowania pozostawiających pracodawcy pewien margines oceny, w ramach których pod uwagę brane są dodatkowo takie czynniki, jak np.: terminowość realizacji zadań, przestrzeganie przepisów bhp, innowacyjność, budowanie dobrego wizerunku firmy, itd. Niemniej, o ile świadczenie ma zachować charakter premii, poziom uznaniowości w przyznawaniu świadczenia nie może być zbyt duży.

W przepisach prawa pracy nie narzucono pracodawcy żadnych konkretnych kryteriów, którymi należy się kierować w trakcie podejmowania decyzji o przyznaniu premii. Niemniej, pewne ograniczenia  wynikają z przepisów ogólnych. Najistotniejszy w tym zakresie jest przepis art. 94 pkt 9 Kodeksu pracy, obligujący pracodawców do stosowania obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników oraz wyników ich pracy. Należy przez to rozumieć, że decyzje o przyznaniu określonemu pracownikowi premii, pominięciu określonego pracownika przy premiowaniu oraz ustaleniu wysokości premii nie powinny być oderwane od sprawdzalnych, obiektywnych i uzasadnionych kryteriów. Dotyczy to również premii o charakterze uznaniowym, w przypadku których kryteria podjęcia określonej decyzji co do premii nie muszą być wprawdzie formalizowane, niemniej – nie oznacza to całkowitej arbitralności pracodawcy.

Rozwinięciem niektórych zasad wynikających z art. 94 pkt 9 Kodeksu pracy są przepisy art. 112 oraz 113 Kodeksu pracy, nakazujące pracodawcy równe traktowanie pracowników w zatrudnieniu oraz zakaz jakiejkolwiek dyskryminacji. Art. 183c Kodeksu pracy precyzuje, że pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Przy tym, poprzez wynagrodzenie rozumie się wszystkie składniki wynagrodzenia, bez względu na ich nazwę i charakter – a więc również świadczenia o charakterze premiowym. Brzmienie art. 183c § 1 i 2 w pewnej mierze łagodzi art. 183c § 3 Kodeksu pracy, który definiuje prace o jednakowej wartości jako prace, których wykonywania wymaga od pracownika porównywalnych kwalifikacji zawodowych a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku. Oznacza to, że pracodawca może zróżnicować wysokość wynagrodzenia w zależności od kwalifikacji pracownika czy też skali trudności, jakiej wymagało osiągnięcie danego efektu.

Za nieuzasadnione zróżnicowanie wysokości premii sąd pracy może zasądzić odszkodowanie w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Przy czym górna granica wysokości tego odszkodowania nie jest w przepisach limitowana.

Jakub Ziarno, były inspektor PIP

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Oskładkowanie umów cywilnoprawnych – 11 odpowiedzi na pytania

pobierz

Okres zasiłkowy

pobierz

Jak rozliczać ekwiwalent za niewykorzystany urlop w 2017 roku

pobierz

Dokumenty ubezpieczeniowe – 8 odpowiedzi na pytania

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 35671 )
Array ( [docId] => 35671 )