Wprowadzanie systemów i rozkładów czasu pracy jest, co do zasady, domeną pracodawcy. Jeżeli w zakładzie pracy nie działa organizacja związkowa, szef nie musi tego uzgadniać, ani nawet konsultować z pracownikami. Nowe przepisy wprowadziły jednak w tym zakresie sporo zmian.
Ustalanie wszelkich kwestii związanych z czasem pracy pracowników należy do władczych uprawnień pracodawcy, wynikających z łączącego strony stosunku pracy.
W większość decydują zapisy w przepisach wewnętrznych
Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy ustala się, co do zasady, w:
-
układzie zbiorowym pracy,
-
regulaminie pracy,
-
obwieszczeniu – jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy (art. 150 § 1 Kodeksu pracy, dalej: kp).
Powyższe nie dotyczy systemów: pracy weekendowej oraz skróconego tygodnia pracy, które wprowadza się w umowie o pracę.
Przedłużony okres rozliczeniowy, ruchomy i przerywany czas pracy – w porozumieniu.
Znaczące odstępstwa od możliwości jednostronnych działań pracodawcy w zakresie ustalania
systemów czasu pracy wprowadziły nowe przepisy Kodeksu pracy, które obowiązują od 23 sierpnia 2103 r. Umożliwiły one m.in.:
- stosowanie wydłużonych (nawet 12-miesięcznych) okresów rozliczeniowych w każdym systemie czasu pracy oraz ruchomych rozkładów czasu pracy, a także
-
szersze korzystanie z przerywanego czasu pracy (do tej pory w większości przypadków zastrzeżonego dla pracodawców objętych układem zbiorowym pracy).
Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy, zmienne (ruchome) rozkłady czasu pracy oraz przerywany czas pracy ustala się:
-
w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi (jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, pracodawca uzgadnia treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi w rozumieniu art. 24125a kp), albo
-
w porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy – jeżeli u pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe.
Podstawa prawna: art. 1401, art. 150 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).
Marek Rotkiewicz
Zobacz także:
