Jeśli pracownik prosi pracodawcę o zgodę na wyjście z zakładu w godzinach pracy w celu np. załatwienia sprawy osobistej, pracodawca może (choć nie musi) zwolnić pracownika. Może w zamian potrącić mu pensję za godziny wyjścia. Może również nakazać jego odpracowanie – ale tylko w wyjątkowych przypadkach.
Jeśli pracodawca będzie domagał się odpracowania wyjścia prywatnego w innym terminie – musi być ostrożny. Odpracowanie zwolnienia z części dnia pracy, w żadnym przypadku, nie może naruszać maksymalnych dobowych wymiarów czasu pracy, dopuszczalnych w poszczególnych systemach czasu pracy czy zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Powstałyby bowiem wówczas nadgodziny, a tych nie powinno się zlecać z powodu potrzeb pracownika
W związku z tym odpracowanie wyjścia prywatnego będzie, co do zasady, niemożliwe w podstawowym systemie czasu pracy przy pełnym etacie (ponieważ w tym systemie każda praca powyżej 8 godzin na dobę jest nadliczbowa).
Przykład:
Pracownik zatrudniony w systemie podstawowym wyszedł z pracy w celu załatwienia spraw osobistych o 2 godziny wcześniej w danym dniu. Razem z pracodawcą ustalili, że pracownik odpracuje to zwolnienie w kolejnym dniu. Takie rozwiązanie jest jednak nieprawidłowe. W dniu, w którym miałoby miejsce odpracowanie, pracownik przepracowałby 10 godzin, obowiązująca go zaś dobowa norma czasu pracy to 8 godzin. Odpracowane 2 godziny stanowiłyby zatem pracę nadliczbową.
Odpracowanie zwolnienia jest jednak z reguły możliwe w przypadku pracownika niepełnoetatowego – pracującego albo mniej niż 8 godzin na dobę albo np. tylko w 3 (nie określone dokładnie) dni w tygodniu. Podobnie – odpracowanie takie jest możliwe, co do zasady, w przypadku pracownika zatrudnionego w równoważnym systemie czasu pracy. Dotyczy to jednak tylko takich dni, w których pracownik ma zaplanowanych mniej niż 12 godzin pracy.
Przykład:
Pracownik jest zatrudniony w systemie równoważnego czasu pracy. We wtorek miał pracować 6 godzin, a w czwartek 4 godziny (w innych dniach okresu rozliczeniowego będzie pracował odpowiednio dużej, żeby wypracować wymiar czasu pracy). Pracownik może umówić się z pracodawcą, że we wtorek wyjdzie 2 godziny wcześniej, a w czwartek odpracuje to, zostając w pracy 6 godzin.
Podstawa prawna:
- art. 129, art. 151 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94, ze zm.).
Szymon Sokolik
Zobacz także:
