W przypadku gdy opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia jest dość duże bądź powtarza się co miesiąc, pracodawca musi liczyć się z tym, że taka informacja dotrze do inspekcji pracy. Państwowa Inspekcja Pracy wydaje wtedy postanowienie o wypłacie zaległego wynagrodzenia z rygorem natychmiastowej wykonalności.
Wypłata wynagrodzenia za pracę powinna być dokonywana co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie, najpóźniej w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Jeżeli dzień wypłaty wypada na dzień wolny od pracy, wynagrodzenie powinno być wypłacone w dniu poprzedzającym. Pracodawca jest zobowiązany do wypłacania wynagrodzenia w miejscu, terminie i czasie określonych w regulaminie pracy lub w innych przepisach wewnątrzzakładowych. Dzień wypłaty wynagrodzenia musi być konkretny np. „5. dnia każdego miesiąca”. Niedopuszczalne jest używanie sformułowania typu „do 10. dnia każdego miesiąca”, ponieważ pracownik musi wiedzieć, kiedy konkretnie wynagrodzenie powinno znaleźć się w jego dyspozycji, a w przypadku opóźnienia, od kiedy powstaje zaległość.
Wypłaty wynagrodzenia dokonuje się w formie pieniężnej do rąk pracownika, chyba że układ zbiorowy pracy stanowi inaczej lub pracownik uprzednio wyraził na to zgodę, np. na przelew bankowy. Przy dokonywaniu płatności przelewem bankowym pracodawca musi dokonywać przelewu w takim terminie, aby wynagrodzenie było na koncie pracownika w dniu wypłaty, czyli np. 5. dnia każdego miesiąca.
Pracownik, który nieterminowo otrzymuje wynagrodzenie albo nie otrzymuje wcale wypłaty, może zwrócić się do sądu o wypłatę odsetek od zaległego wynagrodzenia, jak i odszkodowania za poniesioną szkodę związaną z nieterminowym wypłaceniem wynagrodzenia, ale tutaj będzie musiał udowodnić związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy powstałą szkodą a opóźnioną wypłatą wynagrodzenia.
Kodeks pracy nie zobowiązuje pracodawcy do naliczania i wypłacania odsetek za opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia. Mogą o tym stanowić przepisy wewnętrzne pracodawcy, np. zakładowy układ zbiorowy pracy, regulamin pracy czy umowa o pracę. W przypadku braku takich wewnętrznych regulacji pracownik może żądać na drodze sądowej wypłaty zaległego wynagrodzenia wraz z odsetkami, na podstawie art. 300 Kodeksu pracy w związku z art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Pracownik ma prawo do odsetek za nieterminową wypłatę wynagrodzenia nawet wówczas, gdy nie poniósł żadnej szkody i gdy opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pracodawca nie ponosi odpowiedzialności.
Odsetki ustawowe wynoszą aktualnie 13% w stosunku rocznym. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z 19 września 2002 r. (III PZP 18/02) odsetki z tytułu opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia za pracę przysługują pracownikowi za czas opóźnienia także w części, od której pracodawca odprowadził składki na ubezpieczenia oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, czyli od wynagrodzenia brutto.
Podstawa prawna:
- art. 55 § 11–§ 3, art. 611, art. 85, art. 86,
art. 228 § 1, art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst
jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.);
- art. 359 § 1, art. 471, art. 481 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.);
- rozporządzenie Rady Ministrów z 4 grudnia 2008 r. w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych (Dz.U. nr 220, poz. 1434).
Wioletta Słobodzian, specjalista w zakresie prawa pracy
Zobacz także:
